Brýnt að styrkja dreifiveitur Evrópu gegn loftslagsvá

Orkukerfi Evrópu standa frammi fyrir vaxandi hættu af völdum loftslagsbreytinga og brýnt er að efla viðnámsþol dreifikerfa raforku til að bregðast við öfgum í veðurfari og öðrum afleiðingum hlýnunar jarðar. Þetta kemur fram í nýlegri skýrslu Eurelectric, Evrópusamtaka rafiðnaðarins.   Í skýrslunni er kallað er eftir samræmdum aðgerðum á vettvangi Evrópusambandsins til að tryggja öryggi raforkunetsins í framtíðinni. 

Áhættan aukist gríðarlega 

Áhrif loftslagsbreytinga eru þegar farin að hafa alvarlegar afleiðingar fyrir orkukerfi. Yfir 300 manns létu lífið í Evrópu árið 2024 vegna flóða og illviðris og þessi ógn á aðeins eftir að valda meira tjóni verði ekkert að gert. Evrópa er nú þegar sú heimsálfa þar sem loftslagshlýnun er hröðust. 

Sérfræðingar vara við fleiri hitabylgjum, tíðara ofsaveðri og meira vatnstjóni sem ógni getu dreifikerfa raforku til að tryggja raforku þegar hamfarir af þessu tagi ganga yfir.  Stormurinn Éowyn sem gekk yfir Bretland og Írland í janúar á þessu ári leiddi  t.d. til þess að ein milljón írskra heimila voru um tíma án rafmagns, nokkuð sem sýnir glögglega hversu innviðir af þessu tagi geti verið viðkvæmir fyrir áföllum. 

Þríþætt stefna til að byggja upp viðnámsþol 

Eurelectric kynnir í skýrslu sinni þríþætta nálgun sem dreifiveitur (DSOs) ættu að fylgja: 

  • Greining á áhættu og staðbundnum áhrifum – Með því að nýta loftslagslíkön IPCC og innlendar gagnagrunnsupplýsingar geta veitufyrirtæki greint veikleika og forgangsraðað endurbótum. 
  • Styrking dreifikerfa – Hún getur falið í sér notkun hitaþolinna kapla, vatnsheldar undirstöður og þéttara net til að tryggja varaafhendingu við rof. Í sumum tilvikum er ráðlagt að leggja raflínur í jörðu eða að undirstöður séu nægilega háar til að bregðast við flóðahættu. 
  • Skipulögð neyðarviðbrögð – Dreifiveitur þurfa að hafa aðgang að nauðsynlegum varahlutum. Viðbragðshópar þurfa að vera til reiðu og mikilvægt er að veiturnar eigi góða samvinna við viðbragðsaðila til að gera megi við tjón með skjótum hætti í kjölfar hamfara. 

Dæmi um árangursríkar aðgerðir 

Í skýrslunni eru nefnt fjölmörg dæmi víðsvegar að úr Evrópu um árangursríkar aðgerðir til úrbóta: 

  • Sikiley: Í kjölfar hitabylgju sem leiddi til víðtæks rafmagnsleysis árið 2023, innleiddi e-distribuzione veitufyrirtækið sérstaka áætlun til að bæta  þéttleika dreifikerfisins og skipta út eldri jarðstrengjum. 
  • Írland: ESB Networks,  sem er bæði flutnings-og dreifiveita, gerði umfangsmikla áhættugreiningu og setti upp varnir fyrir sérstaklega mikilvægan tækjabúnað í háspennustöðvum til að draga úr flóðahættu. 
  • Valencia, Spánn: Eftir söguleg flóð í október 2024 fjárfesti dreifiveitan I-DE 100 milljón evra í Project IL-LUMINA, þar sem lögð var áhersla á stafræna vöktun og endurhönnun kerfisins. 

Stefnumótandi ráðleggingar til stjórnvalda 

Eurelectric hvetur Evrópusambandið og aðildarríki til að grípa til eftirfarandi aðgerða: 

  • Breyta lögum og reglum í aðildarríkjum til að umbuna fyrir fjárfestingu í aðlögun raforkukerfa að loftslagsbreytingum. 
  • Tryggja að í NECP-áætlanagerð, þ.e. orku- og loftslagsáætlunum, sé að finna skýra kafla um viðnámsþol dreifikerfa. 
  • Fjárfestingar í viðnámsþrótti verði hluta af þróunaráætlunum dreifikerfa (DNDPs). 
  • Setja loftslagsviðmið í opinber innkaupaferli, m.a. samkvæmt reglugerð ESB um kolefnishlutlausan iðnað (Net Zero Industry Act). 

Mikilvæg fjárfesting til framtíðar 

Gert er ráð fyrir að stjórnendur evrópskra dreifikerfa raforku þurfi árlega að leggja í fjárfestingar upp á 67 milljarða evra, frá 2030 til 2050. Þar af þarf verulegur hluti að renna í aðlögun að ríkjandi veðurfari í framtíðinni.  Skýrsluhöfundar leggja áherslu á að búnaður sem er settur upp í dag þurfi að geta staðist aðstæður ársins 2075 og að aðgerðir þoli enga bið. „Þessum ákvörðunum má ekki slá á frest,“ segir í lok skýrslu Eurelectric. 

Sjá hlekk á skýrsluna: https://www.eurelectric.org/publications/strengthening-climate-resilience-strategies-for-enhancing-dso-resilience-against-climate-change/ 

Mikilvægast að styrkja bakbeinið í flutningskerfi raforku

Orkuskipti og aukin eftirspurn eftir raforku kallar á mikla samvinnu í uppbyggingu raforkuinnviða. Kerfisáætlun Landnets hefur það hlutverk að áætla hvar og hvenær nýjar línur verða byggðar upp eða styrktar og þannig tryggja öruggan flutning raforku á milli landshluta. En uppbyggingin er umfangsmikil og mikilvægt að forgangsraða þeim verkefnum sem skila mestum ávinningi.

Í þættinum fara þær Arngunnur Einarsdóttir sérfræðingur í viðskiptaþróun hjá Landsneti og Guðrún Margrét Jónsdóttir sérfræðingur í kerfisþróun hjá Landsneti yfir hvernig sú forgangsröðun verður til og mikilvægi samráðsvettvangsins sem kerfisáætlun er.

Hægt er að hlusta og/eða horfa á þáttinn á öllum hlaðvarpsveitum.

Djúpborun: Tæknilegt ævintýri sem getur skipt sköpum

Að bora djúpt ofan í jarðlögin til að ná í orku er eitthvð sem unnið hefur verið að árum saman hér á landi. Með þessu væri hægt að ná í meiri orku á sömu jarðhitasvæðum og þannig nýta jarðhitaauðlindina enn betur.

En það fylgja því tæknilegar áskoranir að ætla sér að bora svona djúpt ofan í jörðina.

Í þættinum ræðir Sigurður H. Markússon, leiðtogi djúpnýtingar hjá Orkuveitunni, um djúpborunarverkefnin hér á landi og hvernig árangur í þeim efnum getur skipt sköpum, ekki aðeins fyrir Íslendinga heldur á alþjóðavísu.

Nálgast má þáttinn á hlaðvarpsveitum og á sumum þeirra sem bæði hljóð og mynd.

Vaðölduver verður til

Hingað til hafa jarðvarmi og vatnsafl verið meginuppsprettur raforkuframleiðslu á Íslandi. Nú er breyting fram undan, því Vaðölduver Landsvirkjunar – fyrsta vindorkuver landsins – er komið á framkvæmda- eða rekstrarstig.

Að mörgu er að huga þegar hafist er handa við að byggja eitthvað alveg nýtt og í þættinum fáum við að heyra meira um ferlið, undirbúning og upphaf framkvæmda, auk þess sem hægt er að sjá hvernig Vaðölduver kemur til með að líta út.

Gestur þáttarins er Sigurgeir Björn Geirsson, yfirverkefnisstjóri Vaðölduvers hjá Landsvirkjun. Umsjón þáttarins er í höndum Lovísu Árnadóttur, upplýsingafulltrúa Samorku.

Hægt er að horfa á þáttinn á Spotify og Vimeo, en áfram verður hægt að hlusta með hefðbundnum hætti á hlaðvarpsveitum.

Danir leggja áherslu á endurnýjanlega orku og samkeppnishæfni í forsæti ráðherraráðs ESB

Danmörk tók við formennsku í ráðherraráði Evrópusambandsins (Ráðinu) í dag 1. júlí og gegnir því hlutverki næstu sex mánuði, eða til áramóta. Danir fá þannig tækifæri til að móta stefnu ESB á lykilsviðum, þar á meðal í loftslags-, orku- og umhverfismálum. Danmörk hefur lengi verið leiðandi á sviði sjálfbærrar þróunar og endurnýjanlegrar orku. Dönsk stjórnvöld hyggjast því nýta formennskuna til að hraða orkuskiptum og grænu byltingunni innan Evrópu auk þess að leggja áherslu á að ESB standi við metnaðarfull loftslagsmarkmið.  Danir takast einnig á við mörg önnur viðfangsefni næstu sex mánuði í forsæti ráðherraráðsins og það gera þeir undir yfirskriftinni „A strong Europe in a changing world.“ 

Evrópumálaráðherra Danmerkur, Marie Bjerre, kynnir áherslur danskra stjórnvalda í forsæti ráðherraráðs ESB.

Ráðherraráðið er ein af helstu valdastofnunum ESB ásamt leiðtogaráðinu, Evrópuþinginu og framkvæmdastjórninni. Valdastaða ráðherraráðsins endurspeglast framar öðru í löggjafarvaldinu sem það fer með ásamt Evrópuþinginu. Ljóst er að stjórnvöld í Kaupmannahöfn vilja nota þetta forystuhlutverk sitt til að efla samkeppnishæfni Evrópu og tryggja jafnframt öryggi álfunnar í viðsjárverðum heimi. „Öflugri varnir Evrópu og að losna við íþyngjandi regluverk en vinna um leið áfram að orkuskiptum – þetta eru forgangsmál fyrir Danmörku meðan við erum í forsæti ráðherraráðsins,“ sagði Evrópumálaráðherra Danmerkur, Marie Bjerre, þegar hún kynnti áherslur danskra stjórnvalda næstu sex mánuði, á fréttamannfundi þann 19. júní s.l. Fréttaskýrendur segja að Danir vilji ekki hvika frá markmiðum Græna sáttmála ESB (Green Deal). Þeir telji að sjálfbærni og samkeppnishæfni geti fyllilega farið saman en meðal aðildarríkja ESB eru uppi mismunandi sjónarmið og sambandið er að reyna að finna jafnvægi milli þeirra.

Höfuðstöðvar ráðherraráðs ESB í Brussel þar sem Danir hafa nú tekið við formennsku

Þann 2. júlí er búist við að framkvæmdastjórn Evrópusambandsins kynni löggjafartillögu sína um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda innan Evrópusambandsins um 90% miðað við árið 1990.   Fréttaskýrendur og sérfræðingar telja að þetta markmið hafi veruleg áhrif á stefnumótun og atvinnulíf innan Evrópusambandsins, m.a. ákvarðanir um fjárfestingar stórra fyrirtækja og einnig sprotafyrirtækja. Hagsmunasamtök á borð við Nordenergi, sem Samorka er aðili að, hafa lagt áherslu á að staðið verði við markmiðið og sendu m.a. Wopke Hoekstra umhverfismálastjóra ESB bréf þess efnis. 

„Til að Danmörk og Evrópa í heild verði ekki eins háð jarðefnaeldsneyti og til að styrkja samkeppnishæfni þá eru grænu orkuskiptin lausnin, ekki vandamálið,“ sagði Mette Frederiksen, forsætisráðherra Danmerkur nýlega í viðtali við Newsweek tímaritið. „Öflugri framleiðsla á okkar eigin hreinu orku og fjárfestingar í orkuinnviðum eru grundvallarforsendur til að styrkja álfuna okkar. Um leið minnkum við losun gróðurhúsaloftegunda og tökumst á við loftslagsbreytingar,“ bætti danski forsætisráðherrann við. Hún og aðrir danskir ráðherrar munu reglulega beita sér í að vinna stefnumálum Dana fylgi innan ESB og þess má einnig geta að orkumálastjóri ESB er nú danskur, Dan Jørgensen. 

Evrópusambandið hyggst hætta að kaupa rússneskt gas fyrir árslok 2027 sem eykur enn þrýsting á að efla orkuframleiðslu innan álfunnar. Þá leggur ESB áherslu á að styrkja verulega flutnings- og dreifikerfi raforku. Eurelectric, Evrópusamtök rafiðnaðarins,  benda einnig á að Danir sjái rafvæðingu sem leið til að tryggja orkuöryggi, samkeppnishæfni og orkuskipti. Samorka er aðili að Eurelectric. 

Tákn formennsku Dana.

Ísland er vissulega ekki í Evrópusambandinu en í gegnum samninginn um evrópska efnahagssvæðið (EES) innleiða íslensk stjórnvöld löggjöf og regluverk ESB um orku, loftslags og umhverfismál. Áherslur Dana í forsæti ráðherraráðsins skipta því máli fyrir starfs- og rekstrarumhverfi íslenskra orku- og veitufyrirtækja og atvinnulífsins í heild. Samorka mun því fylgjast grannt með hvernig dönskum stjórnvöldum miðar í að ná markmiðum sínum meðan á formennsku þeirra stendur. Fulltrúi Samorku í Brussel er með starfsaðstöðu á Norrænu orkuskrifstofunni en þar eru einnig fulltrúar sambærilegra samtaka í Danmörku – Green Power Denmark – og stórra danskra fyrirtækja á sviði endurnýjanlegrar orku. 

Nýjar reglur ESB styðja við orkuskipti og hreina iðnvæðingu

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hefur samþykkt nýjar reglur um ríkisaðstoð í tengslum við markmið og áætlanir um hreina iðnaðarstefnu – Clean Industrial Deal State Aid Framework (CISAF). Reglurnar leysa af hólmi eldri reglur og gilda til ársloka 2030. Reglurnar koma til með að snerta hagsmuni Íslands enda gilda samkeppnisreglur ESB hér á landi í gegnum samninginn um evrópska efnahagssvæðið.  Nýju reglurnar kunna einnig að hafa áhrif á samkeppnisstöðu íslenskra fyrirtækja til að mynda í tengslum við niðurgreiðslur á raforkuverði til stórnotenda.

Markmið CISAF er að gera aðildarríkjum ESB kleift að hraða orkuskiptum, styðja við hreina tækni og afkolun iðnaðar, án þess að raska samkeppni á innri markaði. Reglurnar einfalda veitingu ríkisaðstoðar á fimm megin sviðum: endurnýjanlegri orku, stuðningi við orkufrek fyrirtæki, núverandi iðnaðarframleiðslu, framleiðslugetu í hreinni tækni og áhættudreifingu fjárfestinga. Þær eiga að efla samkeppnishæfni Evrópu í ljósi aukinnar samkeppni frá Bandaríkjunum og Kína.

Meðal nýjunga er svokölluð „hraðleið“ fyrir verkefni tengd hreinni orku, t.d. vetni og sólarorku. Reglurnar ná líka yfir stuðning við nýtingu jarðhita, m.a. jarðhitavirkjanir. Ríki fá aukið svigrúm til að veita stuðning að hámarki 200 milljónir evra eða meira, m.a. með samkeppnisútboðum. Heimilt verður, með tilteknum skilyrðum, að niðurgreiða raforkukostnað orkufreks iðnaðar, niður að allt að 50 evrum/MWh, gegn því að fyrirtækin fjárfesti í afkolun fyrir helming stuðningsupphæðarinnar. Að auki geta ríki nýtt sér skattaívilnanir og aðra fjárhagslega hvata  til að örva eftirspurn eftir hreinni tækni og draga úr fjárfestingaráhættu.

Nýju reglurnar eiga að tryggja samræmi milli efnahagslegra hvata og loftslagsmarkmiða ESB og gera fyrirtækjum kleift að gera áætlanir til lengri tíma. Fjárfestar, bæði úr opinbera og einkageiranum, geta nú líka tekið ákvarðanir byggðar á reglum sem gilda a.m.k. fimm ár fram í tímann. 

Nánar um nýju reglurnar: https://competition-policy.ec.europa.eu/about/contribution-clean-just-and-competitive-transition/clean-industrial-deal-state-aid-framework-cisaf_en

Viðnámsþróttur vatns og ríkidæmi Íslands

Birna Guttormsdóttir, sérfræðingur hjá framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, segir að ný stefna ESB um viðnámsþrótt vatns (European Water Resilient Strategy)  sé yfirgripsmikil enda við margvíslegar áskoranir að glíma.  „Stærsta markmiðið með stefnunni er að laga þessa brotnu hringrás vatnsins,“ segir í Birna í viðtali við Svein Helgason í Brussel, í hlaðvarpi Samorku.

Birna Guttormsdóttir, sérfræðingur hjá framkvæmdastjórn ESB.

Birna segir að Íslendingar standi svolítið með pálmann í höndunum á þessu sviði því landið sé ríkt af vatni. Hinsvegar sé mikilvægt að þekkja vel auðlindina og gera sér grein fyrir hvert skuli stefna í framtíðinni.

Sveinn Helgason ræðir við Birnu í þættinum.

Birna starfar á umhverfissviði framkvæmdastjórnarinnar í teymi sem vinnur að ferskvatnsstjórnun og hefur átt töluverðan þátt í að móta stefnuna um viðnámsþrótt vatns sem kynnt var 4. júní s.l. Stefnan hefur m.a. tengingar við svokallaða vatnatilskipun og fráveitutilskipun ESB.

Miklir möguleikar í nýtingu jarðhita í Evrópu

Fulltrúar jarðhitageirans í Evrópu segja mikilvægt að væntanleg aðgerðaáætlun Evrópusambandsins um að efla nýtingu jarðhita ýti undir fjárfestingar í þessum geira. Þetta kom fram á jarðvarmaráðstefnu í Brussel þann 17. júní. Fulltrúar framkvæmdastjórnar ESB tóku undir að hægt væri að auka verulega vinnslu jarðvarma á meginlandinu til að framleiða raforku, til húshitunar og kælingar. Fulltrúi pólskra stjórnvalda sagði einnig frá áætlunum að auka stórlega nýtingu jarðhita þar í landi.

Paula Rey Garcia sagði frá áherslum framkvæmdastjórnar ESB í nýtingu jarðvarma.

Hagsmunasamtök jarðhitageirans í Evrópu „European Geothermal Energy Council” (EGEC) skipulögðu ráðstefnuna sem bar yfirskriftina „Geothermal Cities – How can the EU‘s Geothermal Action Plan unlock investments?“ Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins vinnur nú að undirbúningi fyrrnefndrar aðgerðaáætlunar og hyggst birta hana snemma á næsta ári. Dan Jørgensen, orkumálastjóri ESB sagði í mars s.l. að jarðvarmi hafi mikilvægu hlutverki að gegna í orkuskiptum innan Evrópusambandsins. Hinsvegar hafi greinin þurft að glíma við hindranir, t.d. vegna leyfisveitinga og skorts á fjármagni. Fulltrúar á ráðstefnu EGEC hvöttu til þess að þeim hindrunum verði rutt úr vegi því þannig mætti vekja þennan „sofandi risa“ í þágu orkuskiptanna. Embættismenn framkvæmdastjórnarinnar sögðust meðvitaðir um mikilvægi þess að hrinda umbótum í framkvæmd í samráði við aðildarríki ESB. Aðgerðaáætlunin fylgir í kjölfar niðurstöðu ráðherraráðs ESB frá í desember 2024 sem lagði áherslu á að jarðhiti sé traustur, hagstæður og grænn orkugjafi til að hita hús, fyrir kælingu og til að framleiða rafmagn.

Pallborðsumræður á ráðstefnunni voru líflegar enda viðfangsefnin áhugaverð.

Pólland hefur verið leiðandi í auka veg jarðhitanýtingar innan Evrópusambandsins og fulltrúi pólskra stjórnvalda á ráðstefnunni sagði m.a. frá fyrirætlunum um að bora tugi nýrra borhola víðsvegar í landinu á næstu árum. Fulltrúar borga í Evrópu sögðu frá verkefnum sem snúast um jarðhitanýtingu og einstök fyrirtæki kynntu hvað þau eru að gera – í bortækni, hitaveitu og mörgu öðru. Kortlagning jarðhita í Evrópu og aðgengi að þeim gögnum var efni eins fyrirlestrar og nauðsyn þess að efla þekkingu og kunnáttu gekk eins og rauður þráður í gegnum ráðstefnuna. Þar hefur íslenski jarðhitageirinn auðvitað mikið fram að færa. Þá kom einnig fram að nýting jarðvarma auki orkuöryggi því hann sé auðlind í nærsamfélaginu. Evrópusambandið leggur nú þunga áherslu á að í framtíðinni standi aðildarríkin sem mest á eigin fótum í orkuöflun og ef rétt er á málum haldið getur jarðvarmi verið þar mikilvæg stoð. Ráðstefnan í Brussel sýndi fram á að mikill áhugi er á frekari nýtingu jarðhita og nú þarf pólitískan stuðning og meira fjármagn til að láta verkin tala. Fulltrúi Samorku sat ráðstefnuna en samtökin eru aðili að EGEC.

Skilaboðin frá EGEC um kosti nýtingar jarðhita eru skýr.

Sérfræðingur í upplýsingaöflun og greiningum

Viltu taka þátt í að móta rekstrarumhverfi orku- og veitustarfsemi á Íslandi á grunni góðra gagna og upplýsandi greininga?

Samorka óskar eftir að ráða drífandi einstakling sem býr yfir miklu frumkvæði, skipulögðum vinnubrögðum og getu til að sinna mikilvægum og spennandi verkefnum á sviði greininga tengdum orku- og veitustarfsemi. Um er að ræða skemmtilegt starf fyrir einstakling sem hefur áhuga og getu til að safna saman og greina hagtölur og ýmsar áhugaverðar upplýsingar sem varða orku- og veitustarfsemi á Íslandi og í nágrannalöndum okkar og miðla þeim á skilvirkan hátt. Í starfinu felast tækifæri til að vinna náið með ýmsum sérfræðingum aðildarfyrirtækja Samorku auk sérfræðinga annarra samtaka í Húsi atvinnulífsins.

Helstu verkefni:

  • Söfnun, greining og miðlun upplýsinga sem varða rekstur orku og veitustarfsemi, þ.m.t. umhverfis- og loftslagsmál.
  • Greining á áhrifum breytinga á rekstrarumhverfi orku- og veitufyrirtækja.
  • Greining á efnahagslegri þýðingu orku- og veitustarfsemi.
  • Skýr og greinargóð framsetning gagna og upplýsinga.
  • Þátttaka í skipulagningu og umsjón með framkvæmd funda og ráðstefna um málefni orku- og veitugeirans.
  • Þátttaka og faglegur stuðningur við ýmis verkefni sem unnið er að hverju sinni.
  • Eftirfylgni með nýrri stefnu samtakanna.

Menntunar- og hæfniskröfur:

  • Háskólamenntun s.s á sviði hagfræði, verkfræði eða önnur menntun sem nýst getur í starfi.
  • Hæfni og áhugi á að greina upplýsingar og hagstærðir sem varða orku- og veitustarfsemi hér á landi og í nágrannalöndum.
  • Færni í markvissri framsetningu upplýsinga jafnt skriflega, myndrænt og munnlega.
  • Jákvæðni og mikil samskipta- og starfshæfni.
  • Góð hæfni til að tjá sig í ræðu og riti á íslensku og ensku.
  • Reynsla af starfi í orku- og/eða veitustarfsemi er kostur sem og reynsla af störfum við hagsmunagæslu.
  • Þekking á Excel, Powerpoint eða öðrum forritum til kynninga.

Um Samorku:

Hjá Samorku starfar lítill en metnaðarfullur og samhentur hópur starfsmanna með brennandi áhuga á orku- og veitumálum. Aðildarfélög Samorku eru um 50 orku- og veitufyrirtæki um allt land og eru samtökin aðilar að Samtökum atvinnulífsins. Stefna Samorku er að Ísland verði áfram leiðandi og fyrirmynd annarra þjóða í nýtingu grænnar orku. Við vinnum í átt að markmiðum stjórnvalda um kolefnishlutleysi og að Ísland verði knúið og kynt með grænni orku sem unnin er með sjálfbærum og ábyrgum hætti innanlands.

Samorka er atvinnugreinasamtök aðildarfyrirtækja og faglegur vettvangur þeirra í félags-, kynningar- og fræðslumálum. Það eru spennandi tímar í orku- og veitumálum við að tryggja áfram heilnæmt drykkjarvatn, umhverfisvænar fráveitur, heitt vatn og rafmagn fyrir heimilin, atvinnulífið og orkuskiptin.

Umsóknarfrestur er til og með 26. júní 2025. Farið er með allar umsóknir og fyrirspurnir sem trúnaðarmál. Nánari upplýsingar um starfið veitir Sigríður Svava Sandholt (sigridur@intellecta.is). Umsókn óskast fyllt út á www.intellecta.is og þarf henni að fylgja starfsferilskrá og kynningarbréf. Áhugasamir einstaklingar, óháð kyni, eru hvattir til að sækja um starfið.

Endurnýjanleg orka lykill að samkeppnishæfri Evrópu

Samorka á ráðstefnu ESB í Brussel um orkumál

Dan Jørgensen, orkumálastjóri Evrópusambandsins flytur opnunarræðu sína á European Sustainable Energy Week.

„Við þurfum að hverfa frá því að vera háð jarðefnaeldsneyti og framleiða okkar eigin endurnýjanlega orku.“ Þetta var megin boðskapur Dan Jørgensen, orkumálastjóra framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, við upphaf ráðstefnu ESB um endurnýjanlega orku „European Sustainable Energy Week“ sem fram fór í Brussel 10.-12. júní. Öryggi, loftslagsbreytingar og samkeppnishæfni eru þrjár helstu áskoranirnar sem Evrópusambandið stendur frammi fyrir og græn orkuskipti eru svarið við þeim að mati Jørgensen. „Loftslagsbreytingar eru nú þegar staðreynd og það er siðferðileg skylda okkar að spyrna þar við fótum,“ sagði hann einnig í opnunarræðu sinni á ráðstefnunni sem fulltrúi Samorku sat.

Wopke Hoekstra loftslagsmálastjóri Evrópusambandsins í ræðustóli á ráðstefnunni.

Loftslagsmálastjóri Evrópusambandsins Wopke Hoekstra talaði á svipuðum nótum þegar hann ávarpaði ráðstefnuna á öðrum degi hennar. Þörf væri á sérstakri „Marshall-áætlun“ í orkumálum enda gríðarlegar fjárfestingar nauðsynlegar í þeim geira. Þar nefndi Hoekstra t.d. uppbyggingu flutnings- og dreifikerfa raforku, tengingar yfir landamæri og meiri getu til að geyma orku. ESB þyrfti að leggja enn frekari áherslu á endurnýjanlega orkugjafa til að berjast gegn loftslagsvánni og öfgar í veðurfari væru nú þegar að valda gríðarlegu tjóni.

Orkuskiptin og áfallaþol mikilvægra innviða í ljósi nýrra ógna var viðfangsefni málstofu á ráðstefnunni þar sem þátt tóku fulltrúar Atlantshafsbandalagsins, Evrópusambandsins og orkufyrirtækja í Evrópu. Þátttakendur sögðu að öryggi og getan til að bregðast skjótt við aðsteðjandi hættum eigi að vera órjúfanlegur hluti af allri áætlanagerð í orkugeiranum. Fjárfesting í öryggi skili sér líka margfalt til baka. Þá sé mikilvægt að halda fleiri æfingar og auka þjálfun á þessu sviði. Umræðan í málstofunni var að mörgu leyti af svipuðum toga og í lokamálstofu Samorkuþings þar sem fjallað var öryggismál og vernd orku- og veituinnviða í ljósi þróunar alþjóðamála, einkum í Evrópu.

Fulltrúar Atlantshafsbandalagsins, ESB og orkufyrirtækja í málstofu um öryggi, áfallaþol innviða og nýjar ógnir.

Þessi ráðstefna á vegum framkvæmdastjórnar ESB var mjög fjölbreytt og á henni var ekki síst litið til framtíðar, fjallað um tækninýjungar og loftslagsmálin voru einnig í brennidepli. Meðal ræðumanna var Selwin Hart sem stýrir loftslagsaðgerðateymi aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna. Hann kallaði líka eftir hraðari orkuskiptum og skýrri framtíðarsýn á krossgötum í loftslagsmálum. Hagsmunamál orkugeirans voru að sjálfsögðu ofarlega á baugi á ráðstefnunni, þar á meðal að einfalda og hraða leyfisveitingaferli vegna framkvæmda svo ekki þurfi að bíða árum saman eftir niðurstöðu.