Fréttir

Menntadagur atvinnulífsins verður haldinn á Hótel Nordica fimmtudaginn 19. febrúar. Þar munu fulltrúar fyrirtækja ræða stöðu mála og hvað megi gera betur, fræðslusjóðir kynna sína starfsemi, Illugi Gunnarsson menntamálaráðherra afhenda menntaverðlaun atvinnulífsins, danskur gestur ræða starfsmenntamál þar í landi o.fl. Sjá nánar á vef Samtaka atvinnulífsins.

Við minnum á að enn er opið fyrir að skila inn útdrætti úr erindum fyrir norrænu fráveituráðstefnuna – NORDIWA 2015. Ráðstefnan, sem Samorka tekur þátt í að skipuleggja, verður haldin 4.-6. nóvember 2015 í Bergen. Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu NORDIWA 2015.

 

Fréttablaðsgrein Gústafs Adolfs Skúlasonar:

Orkustofnun hefur lagt fjölda orkukosta fyrir verkefnisstjórn rammaáætlunar til umfjöllunar. Sumir umræddra kosta eru lagðir fram að frumkvæði orkufyrirtækja, aðrir að frumkvæði Orkustofnunar. Mörgum kostanna hefur áður verið raðað í nýtingarflokk, biðflokk og verndarflokk í ferli rammaáætlunar, aðrir koma nú nýir til umfjöllunar í verkefnisstjórn.

Orkustofnun hefur hlotið talsverða gagnrýni fyrir þetta verklag, að láta kosti sem þegar hefur verið raðað í verndarflokk fylgja með á þessum lista (líkt og kosti í nýtingarflokki). Jafnvel er talað um að vegið sé að friði um rammaáætlun eða hann sagður úti vegna þessa verklags stofnunarinnar. Stutta svarið við þessari gagnrýni er tvíþætt. Í fyrsta lagi er stofnunin þarna að vinna sína vinnu í samræmi við 9. gr. laga nr. 48/2011 um rammaáætlun. Í öðru lagi var allur friður um rammaáætlun rofinn í tvöföldu pólitísku ferli sumarið 2011 og í janúar 2013, þegar orkukostir sem fyrri verkefnisstjórn hafði talið vænlega til nýtingar rötuðu í átt frá nýtingu til verndar. Fyrst tólf kostir í lokuðu ferli innan tveggja ráðuneyta, síðan sex kostir í meðförum Alþingis.

Sáttin löngu rofin
Nú er það vissulega svo að Alþingi hefur úrslitavaldið um röðun orkukosta í nýtingarflokk, biðflokk eða verndarflokk hverju sinni. En forsenda almennrar sáttar um þetta ferli er fólgin í faglegum niðurstöðum verkefnisstjórnar. Eftir átta ára faglega vinnu fyrri verkefnisstjórnar varð niðurstaðan á hinum pólitíska vettvangi sú sem fyrr segir. Þar var sáttin rofin.

Aðferðafræði verkefnisstjórnar um rammaáætlun byggist að stórum hluta á innbyrðis samanburði orkukosta. Ef ætlast er til að ekki sé hirt um að hafa verðmæta kosti út frá verndarsjónarmiðum með í þeim samanburði þá væri e.t.v. einfaldast að sleppa líka þessu ferli gagnvart vænlegustu orkukostunum. Vandséð er hvernig ætti að skilgreina slíkt regluverk. Þess vegna er það rétt stjórnsýsla af hálfu Orkustofnunar, og í algeru samræmi við lögin um rammaáætlun, að leggja þennan lista fram með þessum hætti. Hins vegar er rétt að minna á að röðun orkukosts í nýtingarflokk þarf engan veginn að þýða að ráðist verði í umræddar framkvæmdir. Meti eitthvert orkufyrirtæki kostinn hagkvæman og eftirsóknarverðan er t.d. lýðræðislegt ferli mats á umhverfisáhrifum framkvæmda eftir, leyfisveitingar og skipulagsferli. Nýtingarflokkur er því í raun listi yfir orkukosti sem heimilt er að halda áfram að skoða.

Samorka vill að gefnum tilefnum minna á að ákvörðun um að raða orkukosti í nýtingarflokk rammaáætlunar þarf alls ekki að þýða að umrædd virkjun eigi eftir að rísa. Að lokinni röðun í nýtingarflokk tekur við vandað, faglegt og lýðræðislegt stjórnsýsluferli mats á umhverfisáhrifum framkvæmda, auk skipulagsferla og ferla leyfisveitinga. Út úr þeim ferlum getur hæglega komið sú niðurstaða að ekkert verði af umræddum framkvæmdum, eða að á upphaflegum hugmyndum verði gerðar verulegar breytingar og kveðið á um að grípa þurfi til ýmiss konar mótvægisaðgerða. Hið sama á raunar við um röðun í verndarflokk rammaáætlunar. Sú röðun hefur í för með sér að hefja eigi undirbúning friðlýsingar á grundvelli laga um náttúruvernd eða á grundvelli þjóðminjalaga. Einnig þar er um að ræða vandað og lýðræðislegt stjórnsýsluferli.

Vinna verkefnisstjórnar rammaáætlunar fer meðal annars fram á grundvelli laga um mat á umhverfisáhrifum áætlana. Ferli umhverfismats framkvæmda tekur við síðar, hafi umræddum kosti verið raðað í nýtingarflokk og kjósi orkufyrirtæki að þróa kostinn áfram. Sama á við um skipulagsferli. 

Ómakleg gagnrýni
Í vikunni hefur heyrst hávær gagnrýni á Orkustofnun fyrir þann lista yfir orkukosti sem stofnunin hefur lagt fyrir verkefnisstjórn rammaáætlunar til umfjöllunar, sem sumum hafði áður verið raðað í verndarflokk og öðrum áður í nýtingarflokk. Orkustofnun er þarna að vinna sína vinnu samkvæmt 9. gr. laga nr. 48/2011 um rammaáætlun. Fjöldi kosta er til umfjöllunar en aðferðafræði rammaáætlunar byggir að verulegu leyti á innbyrðis samanburði orkukosta. Meðal annars þess vegna er eðlilegt að vænlegustu og hagkvæmustu orkukostirnir séu þar til umfjöllunar jafnframt kostum sem sjálfsagt fáir styðja að verði nýttir til orkuframleiðslu. Þannig næst eðlilegur samanburður og eðlilegt samhengi í starfið.

Einnig hefur heyrst hávær gagnrýni á boðaða breytingartillögu meirihluta atvinnuveganefndar Alþingis við tillögu til þingsályktunar um rammaáætlun. Þar virðist vera ríkjandi það sjónarmið að Alþingi hafi ekki heimild til að gera breytingar á framlögðu þingmáli ráðherra, sem er sjónarmið sem vissulega vekur athygli.

Því miður hefur mikið borið á gífuryrðum í þessari umræðu, meðal annars af hendi aðila sem hljóta að vita vetur. Fullyrðingar um að með þessu sé verið að vega að öllum friði um rammaáætlun og hann sé jafnvel úti fyrir vikið vekja furðu, enda einfaldlega um eðlileg stjórnsýsluferli að ræða á grundvelli viðkomandi laga.

Hér má sjá einfaldaða mynd Eflu verkfræðistofu af ferli orkuöflunar, eins og það lítur að loknu ferli rammaáætlunar.

Aðalfundur Samorku verður haldinn föstudaginn 20. febrúar á Grand Hótel Reykjavík. Venjuleg aðalfundarstörf hefjast kl. 10:30, en skráning kl. 10:00. Opin dagskrá hefst kl. 13:30.

13.30 Opin dagskrá aðalfundar aðalfundar Samorku

Fundarsetning
   Nýkjörinn formaður Samorku

Ávarp iðnaðar- og viðskiptaráðherra
   Ragnheiður Elín Árnadóttir
                          
Raforkukerfi í vanda
   Ragnar Guðmannsson, yfirmaður stjórnstöðvar Landsnets
  
Hömlur á þróun atvinnulífs
   Óli Grétar Blöndal Sveinsson, framkvæmdastjóri þróunarsviðs Landsvirkjunar
   Páll Björgvin Guðmundsson, bæjarstjóri í Fjarðabyggð
   Bjarni Th. Bjarnason, sveitarstjóri í Dalvíkurbyggð

15:00 Kaffiveitingar í fundarlok

Menntaverðlaun atvinnulífsins verða afhent á Hilton Reykjavík Nordica fimmtudaginn 19. febrúar. Óskað er eftir tilnefningum um fyrirtæki sem hafa staðið sig vel á sviði fræðslu- og menntamála fyrir 19. janúar. Menntafyrirtæki og menntasproti ársins 2015 verða útnefnd en fyrirtæki sem tilnefnd eru verða að uppfylla ákveðin viðmið. Sjá nánar á vef Samtaka atvinnulífsins.

Opnað hefur verið fyrir útdrætti úr erindum fyrir norrænu fráveituráðstefnuna – NORDIWA 2015. Ráðstefnan verður haldin 4.-6. nóvember 2015 í Bergen og tekur Samorka þátt í skipulagningu ráðstefnunnar. Opnað verður fyrir skráningar á ráðstefnuna í lok janúar. Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu NORDIWA 2015.

Morgunblaðsgrein Gústafs Adolfs Skúlasonar:

Aftur í átt til sáttar

Fregnir af því að meirihluti atvinnuveganefndar Alþingis hyggist leggja til að átta orkukostir verði færðir úr biðflokki í nýtingarflokk rammaáætlunar hafa sums staðar vakið hörð viðbrögð. Því er jafnvel haldið fram að með þessu verði rofin „sátt“ um þennan málaflokk. Sú sátt var hins vegar rofin í ágúst 2011. Í janúar 2013 var síðan gengið enn lengra gegn meintri sátt um málaflokkinn. Tillagan sem nú er til umræðu miðar að því að færa rammaáætlun aftur í átt að þeirri sátt sem hún átti að geta orðið, eftir að verkefnisstjórn 2. áfanga skilaði sínum faglegu niðurstöðum.

Eftir um átta ára faglega vinnu skilaði verkefnisstjórnin 2. áfanga af sér röðun 69 orkukosta til tveggja ráðherra í ágúst 2011. Efst var raðað þeim kostum sem taldir voru vænlegastir til orkunýtingar, neðst þeim sem helst var talin ástæða til að vernda. Í verkefnisstjórninni sátu fulltrúar mismunandi aðila og á vegum hennar störfuðu fjórir faghópar. Fagleg niðurstaða verkefnisstjórnar var forsenda sáttar. Nú átti einungis eftir að raða kostunum í nýtingarflokk, biðflokk og verndarflokk. 

Sáttin rofin
Í lokuðu ferli innan tveggja ráðuneyta var kostunum raðað í flokka. Ekki varð þó niðurstaðan þannig að efstu kostirnir færu í nýtingarflokk, neðstu í verndarflokk og afgangurinn, úr miðjunni, í biðflokk. Nei, tólf af þessum 69 kostum rötuðu á einhvern hátt niður listann. Kostir sem raðað hafði verið ofarlega (frá sjónarhorni orkunýtingar) af verkefnisstjórn höfnuðu í biðflokki, jafnvel í verndarflokki. Einn kostur sem raðað hafði verið fremur neðarlega hafnaði í biðflokki, annars færðust orkukostirnir (tólf) eingöngu niður listann. Þarna var sáttin rofin.

Í janúar 2013 samþykkti Alþingi síðan sex breytingar á þeim drögum að röðun í flokka sem getið er hér að framan. Sex orkukostir voru færðir úr nýtingarflokki í biðflokk. Enginn var færður í aðra átt.

Ljóst er að Alþingi fer með það vald að raða orkukostum í flokka. En forsenda sáttar um málið hlýtur að vera fólgin í því að Alþingi fylgi faglegum tillögum verkefnisstjórnar. Það var ekki gert í janúar 2013, heldur höfðu þá fyrst tólf og síðar sex kostir verið færðir niður listann, í átt frá orkunýtingu. Sú tillaga sem nú er til umræðu snýst um að hverfa aftur í átt að niðurstöðu verkefnisstjórnar 2. áfanga rammaáætlunar, sem byggði á faglegri vinnu til átta ára. Það væri stórt skref í átt til sáttar um málið.

 

Á haustfundi Landsvirkjunar komu m.a. fram áhugaverðar upplýsingar um fjárhagsstöðu fyrirtækisins, eftirspurn eftir raforku frá áliðnaði, kísiliðnaði og gagnaverum, um áhrif hærra raforkuverðs, krefjandi markaðsumhverfi, sæstreng, rammaáætlun og um virkjunarkosti til athugunar á sviði vatnsafls, jarðhita og vindorku. Glærur fundarins má nálgast hér á vef Landsvirkjunar.

Árið 2013 samþykkti allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna að 19. nóvember yrði skilgreindur sem alþjóðlegur dagur salerna. Samkvæmt nýjustu tölum frá UN water þá skortir yfir 2,5 milljarð einstaklinga fullnægjandi aðgengi að salernisaðstöðu. Heilbrigðisvandamálin vegna þessa eru eins og gefur að skilja gríðarleg. Samorka vill í tilefni dagsins vekja athygli á herferð UN Water til að taka á þessu máli og hvetja alla áhugasama til að taka þátt og hjálpa til. Frekari upplýsingar má finna á heimasíðu UN Water: