Fréttir

Aðalfundur Jarðhitafélags Íslands á morgun, þriðjudag

Aðalfundur Jarðhitafélags Íslands verður haldinn á morgun, þriðjudaginn 22. apríl, í húsakynnum Orkuveitu Reykjavíkur að Bæjarhálsi 1. Fundurinn hefst kl. 15:30. Að loknum venjulegum aðalfundarstörfum mun Guðjón Axel Guðjónsson, skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneyti kynna stjórnarfrumvarp um breytingu á lögum á auðlinda- og orkusviði. Boðið verður upp á kaffiveitingar í fundarlok.

Sýning á vinningstillögu úr samkeppni um útilistaverk

Laugardaginn 5. apríl var opnuð sýning í Bókasafni Mosfellsbæjar á vinningstillögu úr samkeppni um útilistaverk sem Samorka og Mosfellsbær munu reisa á nýju torgi við Þverholt. Tilefni samkeppninnar eru 100 ára afmæli hitaveitu á Íslandi, sem miðast við frumkvöðulsstarf Stefáns B. Jónssonar á Suður-Reykjum í Mosfellssveit árið 1908, og 20 ára afmæli Mosfellsbæjar árið 2007.

Ennfremur eru til sýnis tillögur þeirra tveggja annarra listamanna sem forvalsdómnefnd samkeppninnar valdi úr hópi 16 tillagna til frekari þróunar í lokaðri samkeppni, auk annarrar tillögu Kristins, en hverjum þátttakenda var heimilt að skila inn tveimur tillögum.

Vinningstillagan er verkið Hundraðþúsundmiljón tonn af sjóðheitu vatni, eftir Kristin E. Hrafnsson myndlistarmann. Er þar í titlinum vísað til orða Halldórs Kiljan Laxness í bókinni Innansveitarkróniku. Í niðurstöðu dómnefndar um verkið segir:

Framsetning tillögunnar er mjög góð. Mjög auðvelt er að átta sig á hugmyndinni og öll útfærsla tillögunnar er vel unnin.  Hugmyndafræðilegur bakgrunnur nær á skemmtilegan hátt að samtvinna sögu Mosfellsbæjar og sögu hitaveitunnar. Góð tenging er því bæði við söguna, umhverfið og heita vatnið. Ennfremur tekur tillagan fallega tillit til umhverfisins og tengir það vel inn í verk sitt.  Verkið er látlaust og jarðbundið.  Kostnaðaráætlun er vel innan marka sem forsögn í keppnisreglum kveða á um.

Kristinn er fæddur á Ólafsfirði árið 1960 og lagði hann stund á myndlistarnám á Akureyri, í Reykjavík og í München í Þýskalandi. Hann hefur unnið að myndlist frá námslokum árið 1990 og sýnt víða heima og erlendis. Verk eftir Kristin er að finna í öllum helstu listasöfnum landsins og í mörgum stofnunum og sveitarfélögum á landinu.

Einnig eru sem fyrr segir til sýnis önnur tillaga Kristins sem ber sama heiti sem og tillögurnar Rauði þráðurinn eftir Magnús Rannver Rafnsson og Vatn eflir okkar innri kjarna eftir Gunnar Eiríksson.

Bókasafn Mosfellsbæjar er til húsa í Kjarna, Þverholti 2, Mosfellsbæ.

Framkvæmdir og leikreglur

Grein Gústafs Adolfs Skúlasonar í Fréttablaðinu:

Algeng rök gegn byggingu álvers í Helguvík eru á þá leið að ekki sé ýkja mikið atvinnuleysi á Suðurnesjum, þar séu fremur konur en karlar án atvinnu og þær sæki síður en karlar í vinnustaði á borð við álver. Þá sé ekki búið að tryggja orku fyrir vænta stækkun álversins síðar meir. En er það hlutverk stjórnmálamanna að stýra annars sjálfsprottinni uppbyggingu atvinnulífs út frá sjónarmiðum á borð við þessi?

Nú er það raunar svo að á annað hundrað kvenna starfar hjá Alcoa Fjarðaáli á Reyðarfirði. Aðalatriðið er hins vegar það að fjárfestingar eins og þessi eiga ekki sífellt að vera settar í einhvers konar varnarstöðu af hálfu fólks úti í bæ sem telur sig hafa þarna betri yfirsýn yfir alla hluti. Nýlega bárust þannig fréttir af því að erlend leikfangakeðja hyggist síðar á þessu ári opna nýjar verslanir í Grafarholti og á Akureyri. Hvað ef tölur sýna nú að atvinnuleysi meðal íbúa í Grafarholti og á Akureyri sé mest í hópi eldra fólks? Henta þessi störf kannski betur fyrir ungt fólk? Ætti þá ef til vill að stöðva þessi áform? Og hvað með ef útgerðir kaupa ný skip, án þess að hafa fyrirfram tryggt þeim nægan kvóta næstu árin? Þarf ekki að koma upp stjórntækjum til að stöðva slíkt ábyrgðarleysi? Auðvitað er þetta fráleit umræða.

Ekki kjaftastétta að dæma
Bygging álvers í Helguvík á einfaldlega að lúta þeim almennu leikreglum sem öll fyrirtæki lúta með sínar framkvæmdir og fjárfestingar. Umhverfismat, framkvæmdaleyfi, skipulagsmál og hvað það nú allt heitir sem unnið hefur verið að í fjögur ár, í samstarfi við sveitarstjórnir og fleiri aðila. En það er ekki hlutverk stjórnmálamanna eða svonefndra kjaftastétta að fella dóma um þessi áform út frá eigin sjónarmiðum um það hverjum slík störf henti, hversu mikil eftirspurn verði eftir þeim, eða hvort forsvarsmenn umrædds fyrirtækis séu örugglega búnir að reikna dæmið til enda. Ekki frekar en gildir um fjárfestingaráform fyrirtækja í öðrum atvinnugreinum.

Verðmætasköpun í varnarstöðu

Álitsgrein Gústafs Adolfs Skúlasonar í 24 stundum:

Sérkennileg umræða fer nú enn á ný fram um álver og ágæti þeirra. Öflug fyrirtæki þreifa fyrir sér með miklar fjárfestingar sem myndu skapa hér mikil verðmæti og mikinn fjölda góðra starfa. Einhverra hluta vegna er sveitarstjórnarfólki og fleirum sem taka jákvætt í slík erindi ítrekað stillt upp við vegg í viðtölum og opinberri umræðu. Þetta fólk er látið færa rök fyrir að heimila eigi hér slíkar fjárfestingar, með tölum um atvinnuleysi, lág meðallaun á viðkomandi svæðum eða fólksfækkun. Öðrum atvinnugreinum er síðan iðulega stillt upp sem betri valkostum, þótt mismikið fari þar fyrir fjárfestum. Sannleikurinn er sá að ólíkar atvinnugreinar þrífast best hver með annarri.

Tökum stutta varnaræfingu. Regluleg mánaðarlaun verkafólks og iðnaðarmanna í álverum eru mun hærri en meðaltalið á landsvísu, meðalstarfsaldur með því lengsta sem gerist, veltuhraði starsfsfólks með því lægsta sem þekkist og álverin hafa verið í fararbroddi í öryggis- og aðbúnaðarmálum. Er þetta haft hér úr erindi framkvæmdastjóra ASÍ og verður seint talin lýsing á slæmum vinnustöðum. Starfsemi álvera byggir á mikilli sjálfvirkni og hugbúnaðargerð. Hlutfall háskólamenntaðra er talsvert hærra en að meðaltali í atvinnulífinu og fjöldi iðnaðarmanna mjög mikill. Álverin hafa verið í fararbroddi í starfsmenntamálum. Fjöldi fyrirtækja eru í raun skilgetin afkvæmi áliðnaðarins, meðal annars hugbúnaðarfyrirtæki og verkfræðistofur.

Hljómar vel, en hér er samt alls ekkert verið að mæla með álverum umfram aðra atvinnustarfsemi. Öll atvinnustarfsemi á einfaldlega að njóta sannmælis og lúta þeim lögum og reglum sem í gildi eru hverju sinni. Mörg þúsund Íslendingar hafa sitt lifibrauð með beinum og óbeinum hætti af starfsemi álvera og þúsundir binda vonir við hugmyndir um þess háttar uppbyggingu og verðmætasköpun í sínu héraði. Þetta fólk er nákvæmlega jafn merkilegt og það fólk sem starfar í öðrum atvinnugreinum og á ekki sífellt að þurfa að þola að lítið sé gert úr því í opinberri umræðu.

ESB um græna orku: verðmætasköpun og aukið orkuöryggi – tækifæri fyrir Ísland

Í átt til grænna hagkerfis – Greening the Economy – var yfirskrift European Business Summit í Brussel á dögunum, en þar er á ferðinni eins konar aðalfundur Evrópusamtaka atvinnulífsins. Fundinn ávarpaði fjöldi forystumanna evrópsks atvinnulífs, stjórnmála og Evrópustofnana. Fulltrúi Samorku sat fundinn í ár en orkumál voru í forgrunni umræðunnar. Óhætt er að segja að margt fróðlegt hafi þarna borið á góma, þótt staða Íslands á sviði orkumála sé mjög frábrugðin því sem gerist innan Evrópusambandsins (ESB).

Framkvæmdastjórn ESB hefur sett fram tillögu um þrjú markmið fyrir sambandið sem ná skuli árið 2020, og hljóma þau öll upp á 20% – bætt orkunýting, hlutur endurnýjanlegra orkugjafa og samdráttur í losun gróðurhúsalofttegunda. Þess ber að geta að hérlendis er þetta hlutfall endurnýjanlegra orkugjafa 75% og stefnir í 80% síðar á þessu ári. Eru þessar tillögur ESB gjarnan kallaðar „græni pakkinn“ en málið er þó ekki alveg svo einfalt.

Verðmætasköpun – eftirspurn mætt
Í ræðu sinni á fundinum lagði þannig José Manuel Barroso, forseti framkvæmdastjórnar ESB, áherslu á það að þessi markmiðssetning ESB myndi hafa í för með sér mikla rannsókna- og þróunarvinnu og að eftirspurnin eftir nýrri tækni myndi fara vaxandi um heim allan á komandi árum. Þarna þyrfti ESB að taka forystuna og í kjölfarið myndi hinn svonefndi græni pakki í raun stuðla að hagvexti og nýjum störfum – verðmætasköpun. Ekki voru þó allir sammála þessari nálgun en árlegur kostnaður við græna pakkann svonefnda hefur verið metinn á allt frá 0,6% til 1-2% þjóðarframleiðslu ESB.

Aukið orkuöryggi
Andris Piebalgs, sem fer með orkumálin í framkvæmdastjórn ESB, lagði hins vegar á það áherslu að stefna ESB um bætta orkunýtingu og aukinn hlut endurnýjanlegra orkugjafa væri jafnframt mikilvægt framlag til eflingar á orkuöryggi aðildarríkjanna. Mörg ríki ESB eru mjög háð innflutningi á orkugjöfum, meðal annars á gasi frá Rússlandi, og hefur sú staða lengi verið mörgum hugleikin innan ESB.

Allt önnur staða hér – tækifæri fyrir Ísland
Ísland er sem fyrr segir í allt annarri stöðu en aðildarríki ESB. Hér er hlutur endurnýjanlegra orkugjafa þegar margfalt hærri en þessi ríki hafa sett stefnuna á, eða 75% og stefnir í 80%. Þá eru Íslendingar blessunarlega miklu minna háðir innflutningi orkugjafa en flest samanburðarríki, enda 99,9% allrar okkar raforku framleidd úr innlendum endurnýjanlegum orkugjöfum auk þess sem 90% heimila í landinu njóta aðgangs að jarðhitaveitu. Víðast hvar í Evrópu gegna gas, olía og kol lykilhlutverkum í þessum efnum. Engu að síður er okkur hollt að fylgjast grannt með þeirri þróun sem á sér stað erlendis t.d. á sviði bættrar orkunýtingar. Þá eru okkur mikilvægar allar framfarir sem snúa að orkunýtingu samgöngutækja eða framförum á borð við þróun á öflugri rafhlöðum í bifreiðar. Við gætum jú fyllt tankinn með grænni raforku. Loks hafa íslensk orkufyrirtæki, verkfræðistofur og fleiri aðilar upp á mikla þekkingu að bjóða í nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa og tækifærin því mikil á þessu sviði.

Vorfundur Jarðhitafélagsins á föstudag: Vannýtt tækifæri í lághitanýtingu

Föstudaginn 29. febrúar heldur Jarðhitafélag Íslands vorfund sinn og er yfirskriftin að þessu sinni Vannýtt tækifæri í lághitanýtingu. Fundurinn verður haldinn í Orkugarði að Grensásvegi 9 og erindi flytja þau Haukur Jóhannesson jarðfræðingur á ÍSOR, Guðni A. Jóhannesson orkumálastjóri, Halldór Halldórsson formaður Sambands sveitarfélaga, Svanfríður Jónasdóttir bæjarstjóri í Dalvíkurbyggð og Guðjón Axel Guðjónsson skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneyti. Ásgeir Margeirsson formaður Jarðhitafélagsins setur fundinn.

Sjá dagskrá hér.

Iðnaðarráðherra: Græna orkan verði „aðaltrompið í ferðamannaiðnaðinum“

Í ræðu sinni á aðalfundi Samorku þakkaði Össur Skarphéðinsson iðnaðarráðherra Samorku fyrir gott samstarf frá því hann tók við starfi iðnaðar- og orkuráðherra. Össur viðhafði stór orð um mikilvægi orku- og veitufyrirtækja í íslenskri velferð:  „Orkugeirinn á miklu meiri þátt í velferð og hagsæld íslensks samfélags, heldur en fólk gerir sér almennt grein fyrir, og stundum finnst mér jafnvel að þið sjálf skynjið ekki til fulls, hversu gríðarlega mikilvægt framlag ykkar, og ykkar fyrirtækja, hefur verið til okkar samfélags. Staðreyndin er hins vegar sú, að það er vegna þeirra, og vegna ykkar, að íslenskt samfélag er einstakt – og auðugt. Það er fyrst og fremst tvennt sem hefur á síðustu hundrað árum brotið okkur leiðina frá fátækt til bjargálna: nýting auðlinda í hafinu og nýting auðlinda í fallvötnum og jörðu.“

Þá fjallaði Össur um 100 ára afmæli hitaveitu sem fagnað er á þessu ári. Hann sagði Íslendinga svo vana þessum einstöku gæðum að við skynjuðum ekki hversu einstakt og merkilegt fyrirbæri hin íslenska hitaveita væri – á heimsvísu. Óskaði hann fundinum innilega til hamingju og færði árnaðaróskir frá ríkisstjórn Íslands.

Umhverfi orkumála
Össur fjallaði um eftirspurn eftir skýrari mörkum samkeppnis- og sérleyfisþátta á sviði orkumála, og um nauðsyn á forgangi borgaranna að nauðþurftum eins og vatni og orku. Nefndi hann þrjú meginatriði sem hann hefði satt fram í þessum efnum:

– Í fyrsta lagi, að opinberum aðilum, ríki og sveitarfélögum, verði ekki heimilt að framselja með varanlegum hætti orkuauðlindir sínar.
Þau geta hins vegar leigt þau fyrirtækjum sem framleiða og selja orku til langs tíma.
– Í öðru lagi að greina að samkeppnis- og sérleyfisþættina í rekstri orkufyrirtækja.
– Í þriðja lagi að tryggja að fyrirtæki sem stunda sérleyfisstarfsemi verði að meirihluta í opinberri eigu.

Össur sagðist ekki hafa orðið var við beina andstöðu við þessi sjónarmið hvað eignarhaldið varðaði.

Útrásin, vatnsaflið, „græn orka sem aðaltrompið í ferðamannaiðnaðinum“…
Þá fjallaði hann um útrás íslenskrar orkuþekkingar, eðlileg veltumörk varðandi fjárhagslegan aðskilnað milli samkeppnis- og sérleyfisþátta, þörf á auknum hvötum til hagræðingar í raforkulögum, mikilvægi aukinna fjárveitinga í styrki til nýrra hitaveitna, einföldun regluumhverfis, drög að frumvarpi um hitaveitur, breytt viðhorf til vatnsaflsvirkjana á alþjóðavettvangi, útbreiðslu „fagnaðarerindisins um jarðhitann“ og margt fleira. Þá spáði Össur því að græna orkan ætti eftir að reynast „okkar aðaltromp í ferðamannaiðnaðinum“ og sagði Bláa lónið þar aðeins forsmekkinn.

Sjá ræðu Össurar á vef iðnaðarráðuneytisins.

Taka þarf grundvallarákvarðanir fyrr í þessu langa og flókna ferli

Á aðalfundi Samorku flutti Árni Bragason, ráðgjafi hjá Línuhönnun verkfræðistofu, erindi undir heitinu Flókin reglubyrði framkvæmda? – Samantekt og ábendingar um mögulegar úrbætur. Árni er m.a. fyrrum forstjóri Náttúruverndar ríkisins og þekkir þennan málaflokk því úr ólíkum áttum.

Árni fjallaði í erindi sínu um lög og stefnumörkun stjórnvalda, regluverkið og leyfin sem afla þarf við undirbúning og virkjun jarðvarma og flutning raforkunnar. Velti hann upp þeirri spurningu hvort mögulegt og/eða skynsamlegt sé að einfalda regluverkið. Löggjöfin er varðar nýtingu og vernd hefur verið í endurskoðun á undanförnum árum og ýmsir verkferlar eru enn að mótast. Árni fjallaði um þá fjölmörgu leyfisferla sem fara þarf í gegnum í stórum framkvæmdum og velti upp spurningum um kynningar á framkvæmdunum og aðkomu almennings. Þá fjallaði hann um frumvarp til breytinga á skipulagslögum sem lagt var fram á Alþingi 12. febrúar síðastliðinn þar sem landsskipulag verður tekið upp sem æðsta skipulagsstig. Árni ræddi um hvaða áhrif landsskipulagið mun hafa á framtíðarþróun mála. Ýmsar aðrar breytingar eru í frumvarpinu sem hafa munu áhrif á orkugeirann og stuðla að meiri upplýsingagjöf á undirbúningsstigi framkvæmda.

Rammaskipulag og landsskipulag
Varðandi frumvarpið til skipulagslaga benti Árni sérstaklega á ákvæði um rammaskipulag, sem hann taldi hugsanlega hægt að útfæra þannig að nýta mætti það fyrir einstök virkjunarsvæði og þannig spara síendurtekna leyfisveitingarferla. Hann velti því jafnframt upp nýtt landsskipulag myndi leysa úr málum þar sem mismunandi skipulagsaðilar komast í dag að gagnstæðri niðurstöðu. Nefndi hann Norðlingaölduveitu og Langasjó sem dæmi um slíka stöðu.

„Einfölduð mynd“ býsna flókin
Árni sýndi „einfaldaða mynd“ af því ferli sem fara þarf í gegnum við nýja orkuöflun (sjá glæru 22) og er óhætt að segja að sú mynd sé engu að síður æði flókin. Enda hefur komið fram að þess eru dæmi að ein og sama framkvæmdin hafi verið oftar en tuttugu sinnum til umsagnar hjá sama umsagnaraðila í svona ferli. Hann lagði áherslu á að taka þyrfti grundvallarákvarðanir sem fremst í þessu langa og flókna ferli. Í dag væri athyglin öll á málinu þegar unnið væri mat á umhverfisáhrifum virkjunar, en það gæti verið mjög seint í ferlinu. Árni tók Bitruvirkjun sem dæmi en það mál var opnað með matsferli á rannsóknaborun árið 1994. Árið 2002 var aðalskipulag Grímsnes- og Grafningshrepps auglýst án þess að athugasemdir bærust og var það staðfest árið 2003, en í skipulaginu er gert ráð fyrir virkjun á Ölkelduhálsi. Svo væri það ekki fyrr en með mati á umhverfisáhrifum virkjunar árið 2007 sem athugasemdir almennings færu að berast og ágreiningur að kvikna meðal stjórnmálamanna. Þetta sagði Árni dæmi um að taka þyrfti grundvallarákvarðanirnar og tryggja aðkomu almennings og stjórnmálamanna framar í þessu langa og flókna ferli, í stað þess að umræðan færi öll í gang þegar búið væri að vinna alla grunnvinnuna. Ákveða þyrft miklu fyrr hvort vilji væri til framkvæmda á viðkomandi svæði.

Leiðir til einföldunar
Sem leið til einföldunar benti Árni m.a. á að leggja mætti meiri vigt í samráðsferlið í tengslum við umhverfismat áætlana, sem byggir að miklu leyti til á sömu upplýsingum og þegar sótt er um rannsóknarleyfi. Taka mætti meiri upplýsingar inn á þessu stigi en draga á móti úr áherslu á mat á umhverfisáhrifum framkvæmda sem unnið er mun seinna í ferlinu.

Þá fjallaði Árni sem fyrr segir um möguleg áhrif nýs frumvarps um skipulagslög, einkum áhrif ramma- og landsskipulags og sagðist Árni telja að hugsanlega væru þarna breytingar framundan sem „auðvelda myndu okkur lífið“ á næstunni.

Sjá erindi Árna Bragasonar.

Aðalfundur Samorku ályktar um reglubyrði, eignarhaldsumræðuna, jarðstrengi, vanskil ríkissjóðs o.fl.


Ályktun aðalfundar Samorku
15. febrúar 2008

Skilvirkt og stöðugt regluumhverfi

Allur atvinnurekstur þarf á skýru en jafnframt einföldu og skilvirku laga- og regluumhverfi að halda. Orku- og veitufyrirtæki eru þar engin undantekning. Mikil umræða hefur lengi staðið um ýmiss konar breytingar, jafnvel grundvallarbreytingar, á regluumhverfi þessara fyrirtækja. Árum saman hefur reglubyrði þeirra aukist jafnt og þétt og til eru dæmi þess að ein og sama framkvæmdin hafi verið oftar en tuttugu sinnum til umfjöllunar hjá sömu umsagnaraðilunum. Samorka leggur áherslu á mikilvægi þess að orku- og veitufyrirtæki búi við stöðugt, einfalt og skilvirkt regluumhverfi. Ekki er beðið um neina afslætti af þeim umhverfis- og öryggiskröfum sem fyrirtækin sæta, heldur um að skoðaðar verði leiðir til einföldunar þessa regluumhverfis og reynt að ná niðurstöðu til lengri tíma um æskilegt regluverk. Orku- og veitufyrirtækin lýsa sig að sjálfsögðu reiðubúin til samstarfs vegna hvers kyns breytinga á þessu sviði og raunar nauðsynlegt að aðkoma þeirra sé tryggð þegar fjallað er um breytingar á starfsumhverfi þeirra.

Einblínt um of á eignarhaldið
Aðalfundur Samorku telur að umræða um málefni orku- og veitufyrirtækja snúist oft óþarflega mikið um eignarhald á auðlindum og veitukerfum. Hægt er að stýra starfsemi allra orku- og veitufyrirtækja mjög nákvæmlega í krafti laga og reglna án tillits til eignarhaldsins. Í þessu sambandi má nefna að líklega er ekkert fyrirtæki að hagnast á dreifingu raforku vegna lagarammans og skiptir þá ekki máli hvort fyrirtækið er í opinberri eða einkaeign. Ætla verður að ríki og sveitarfélög geri af sjálfsdáðum nauðsynlegar ráðstafanir í orku- og veitumálum án þess að sett séu lög sem beinlínis banna einkaaðilum að starfa á þessum sviðum.

Dráttur á greiðslum ríkissjóðs vegna stofnstyrkja til hitaveitna
Samkvæmt lögum um niðurgreiðslur húshitunarkostnaðar (nr. 78/2002 með síðari breytingum) er heimilt að greiða styrki til hitaveitna sem aukið hafa við dreifikerfi sitt til að geta tengt íbúðarhús sem notið hafa niðurgreiðslu á raf- eða olíuhitun. Þessi þátttaka ríkissjóðs hefur aukið verulega útbreiðslu hitaveitu á rafhitasvæðum og er þannig til langs tíma allra hagur. Undanfarin ár hefur ríkissjóður hins vegar dregið greiðslur og stefnir að óbreyttu í að sú upphæð verði samtals um 150 milljónir króna í árslok 2008. Samorka skorar á stjórnvöld að taka þetta mál til skoðunar, enda eru þessar framkvæmdir – sem áætlað var að ríkissjóður myndi styrkja – farnar að íþyngja rekstri hitaveitna verulega.

Raunlækkun á verði raforku og heits vatns
Undanfarin ár hefur verð á bæði heitu vatni og raforku farið lækkandi um land allt, a.m.k. að teknu tilliti til verðlagsþróunar almennt, ef frá eru skilin áhrif kerfisbreytinga sem raforkulög frá árinu 2003 höfðu í för með sér. Líkt og fram kemur í nýlegri skýrslu iðnaðarráðherra um raforkumálefni er verð á raforku til almennra notenda lægra hérlendis en í helstu samanburðarlöndum, og mun lægra en meðalverðið innan Evrópusambandsins. Þetta er ekki sjálfsögð niðurstaða í svo dreifbýlu landi og erfiðu yfirferðar. Eina af ástæðum þessa glæsta árangurs er að finna í raforkusölu til stóriðju. Góð arðsemi hefur verið af raforkusölu til stóriðju og hafa þessi viðskipti bætt hag viðkomandi orkufyrirtækja.

Loftlínur, jarðstrengir og öflugra flutningskerfi
Mikil umræða hefur farið fram um jarðstrengi og loftlínur til flutnings og dreifingar á raforku. Fyrir flutningsminni mannvirki er kostnaður strengja sambærilegur við loftlínur. Á undanförnum árum hafa orkufyrirtækin nýtt sér þetta við uppbyggingu og endurnýjun kerfanna og valið jarðstrengi í stað loftlína. Miðað við þessa þróun er líklegt að hlutfall strengja vaxi mjög í framtíðinni eftir því sem kostnaður vegna þeirra lækkar. Hins vegar er kostnaður við flutningsmeiri jarðstrengi ennþá mikill, jafnvel margfalt meiri en kostnaður við loftlínur, auk þess sem afhendingaröryggið er minna. Þá geta framkvæmdir við lagningu jarðstrengja kallað á mun meira jarðrask en framkvæmdir við loftlínur, sem að auki hafa að stóru leyti afturkræf umhverfisáhrif. Hvergi í heiminum hefur verið farið út á þá braut að leggja flutningskerfi alfarið í jörð, enda viðbúið að slík framkvæmd hefði í för með sér verulega hækkun raforkuverðs. Víða um land er hins vegar brýn þörf á eflingu flutningskerfisins og ljóst að efling kerfisins er forgangsatriði, umfram margfalt dýrari framkvæmdir við færslu á loftlínum í jörð.

Rík að endurnýjanlegri orku – nýtum hana á okkar forsendum
Íslendingar eru svo lánsamir að hafa aðgang að miklum vatnsauðlindum – hreinu drykkjarvatni, kröftugu vatnsafli og kraumandi jarðhita. Okkur hefur tekist að nýta þessar auðlindir skynsamlega og nú þegar Evrópusambandið setur sér markmið um meira en tvöföldun á hlut endurnýjanlegrar orku upp í 20% erum við Íslendingar óðum að nálgast 80% hlut. Ísland er í einstakri stöðu að þessu leyti og Samorka fagnar því hvernig íslensk orkufyrirtæki eru að hasla sér völl í verkefnum á þessu sviði um heim allan, á grundvelli þeirrar ríku þekkingar sem hér hefur þróast um áratugaskeið í nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa. Afar mikilvægt er að íslenskar endurnýjanlegar orkulindir njóti áfram sömu viðurkenningar og þær fengu við gerð Kyoto-bókunarinnar við loftslagssamning Sameinuðu þjóðanna og leggur Samorka áherslu á að íslensk stjórnvöld tryggi að svonefnt íslenskt ákvæði eða sambærilegt verði áfram við lýði. Þessi stefna er í samræmi við markmið loftslagssamningsins og er hluti af lausninni á sviði loftslagsmála. Ísland hlýtur áfram að vilja hafa fullt forræði yfir nýtingu eigin orkuauðlinda.